André Gardies : Le vieux Cévenol et l’enfant
Sota titól : « un retraité bourru apprivoisé par ses nouveaux voisins », Rouergue 2013

 

Uèi ai causit de parlar d’un libre escrich en francés que se risca a tractar d’un subjecte actual lo de la ruralitat. En fach de la venguda dins un vilatge pichòt de Cevenas « d’estrangièrs de defòra » coma se ditz a Sèta qu’an comprat un ostal qu’un vesin voliá crompar de bada. Aqueste vesin es un retirat tornat viure dins la proprietat de familha dins masatage sus lo penjal del mont Lozera, aprèp una vida que l’obliguèt a anar travalhar endacòm mai en Besseges.

L’autor André Gardies nasquèt a Nîmes. Accabèt sa carrièra universitari de professor d’estudis cinematografics a Lion Universitat Lumière. A escrich un dozenat d’obras espacialisadas, puèi a la retirada revengut dins las Cevenas escriguèt mantun romans.

Sus la coberta del libre una fotò color de Peire Donaint amb los dos personnatges assetats sus l’èrba davans un mas un pauc escrancat, dins un luòc que sembla desanat. Lo vielh e l’enfant de la pel negra e dels pels cresputs semblant soscar sul camin.

Dins aquel roman cal pas cercar una taula, n’i a pas cap, sonque de nombres en cambiant de capítol, n’i a quinze, solet l’epilòg es nomenat. Per acabar lo paratèxt aquel avertiment de Clint Eastwood : « On se doit d’être toujours vigilant. »

Aquela vigilància es la sus lo racisma e mai largament sus l’òdi, la paur de l’autre. Aquel òdi pren Albert Theron quand torna de la clinica ont a facha una cura de desintoxicacion. Los Codat li an près l’ostal d’a costat qu’esparava per èsser lo solet mestre de Beauregard.
André Gardies pren partit per los qu’arribon dins l’ostal a costat, mas es pas sens critica per eles que dison èsser partits d’Alès pramor als enfants coma l’expliqua la femna del coble : «  … Charles notamment. Vous savez, les mauvaises influences, les bandes, les bagarres. Il commençait à filer un fort mauvais coton. Et puis un poste qui s’est présenté pour mon mari, à Florac. Une promotion. Ça faisait un peu loin pas mal coupé du monde aussi, pas facile de se décider. Mais finalement c’est moi qui ai insisté. […] et puis l’idée de revenir après tant d’année dans ce pays de ma mère m’attirait. »

Seguissèm d’en primièr l’òdi del vielh per sos vesins, que assitissem a una escena d’antòlogia amb lo penjal del cremalh e la festa del fems que ne fa Theron. Puèi, aprèp l’accident de veitura, aurèm pauc a pauc l’aprochament amb vam e l’en arrièr.

Lo vielh a la debuta del roman carga la muola, es bandat, rebrossièr, xenofòb. Benlèu un pauc caricaturat. A mon biais auriá melhor calgut començar lo libre par lo darrièr capitol, sa mòrt, flach back se ditz en cinéma non, qu’atal lo discors auriá passat.mai plan.

En mai d’aquò lo raconte sembla que se mudesse del subjecte del racisma a la guerra entre cassaires per un teritòri, que lo novel estagent barra sa proprietat, qu’a comprada. « Chasse interdite chez moi », li explica a son vesin quand foguèt el aprivoisat, e el de respondre : « mais vous avez parfaitement raison et c’est votre droit le plus absolu. […]Un conseil, si vous me permettez, faîtes attention à bien respecter la réglementation, celle des panneaux en particulier pour être complètement dans votre droit. » E se fugesse pas proprietari cossi se’n aguesse tirat d’aquela trapèla ? Es una question de se pausar se avèm en mementa la remarca del enfant a prepaus de la pesca : « Bien sûr qu’il l’aimait, quelle question ! Qu’est-ce qu’il s’imaginait le vieux ? Qu’il avait le monopole du coin ? Qu’il était le seul à l’aimer ?

-Il n’y a qu’une chose que je n’aime pas, c’est tous ces barbelés qui enquiquinent, qui empêchent de pêcher tranquille. »

Segur que los que vòlon pas los Còrdat, los novels arrivaires, son d’identitaris que lor quartièr general es lo café ont Albert Théron, l’ancian aviá sas costumas e que vòlon lo poder tot dins la comuna, mas lo tractament d’aquesta tematica nos sembla pas facha amb sufisament d’abilitat, levat que siá de realisme.  

A costat d’el tèma central, lo rescontre entre de gens que venon de cantons diferents nos dona a legir de racontes sus la culhida dels campariòls l’escasença d’escambis entre lo vielh e l’enfant, la cassa de la becada, de la pesca de la trocha que lo Thèron n’es un fin coneisseire…

Un viatge sus un penjal de Lozèra qu’es a cambiar dins la realitat d’un monde que de mens en mens sembla coneisser e cercar la solidaritat…

André Gardies : Le vieux Cévenol et l’enfant
un retraité bourru apprivoisé par ses nouveaux voisins , Rouergue 2013

 © Rose Blin-Mioch